Yapısal Reformların Gücü:

 

İrlanda Örneği

Yapısal reform ülkemizde içi boşaltılan kavramlardan biri. Her siyasetçinin mutlaka kullandığı ama içini dolduamadığı bir kavram. Aslında reformlar için sihirli bir formul yok. İrlanda örneğinde göreceğimiz gibi temel politikaların siyasetten bağımsız kararlı bir şekilde uygulanması yeterli. Daha anlaşılabilir olması için gelin yakın tarihte  İrlandanın gerçekleştirdiği başarı öyküsünü yakından inceleyelim:

İrlanda, 1990’lardan itibaren uygulamaya koyduğu çok boyutlu yapısal reformlarla, kısa sürede Avrupa’nın en dinamik ekonomilerinden biri hâline gelmiş ve "Celtic Tiger" (Kelt Kaplanı) olarak anılmaya başlanmıştır.

İrlanda’nın başarısı, yalnızca küresel sermaye akımlarına açık olmasıyla değil, aynı zamanda bu sermayeyi çekebilecek kurumsal altyapıyı, nitelikli iş gücünü ve siyasi kararlılığı inşa etmiş olmasıyla ilgilidir. Bu dönüşümün yapıtaşlarını oluşturan reform alanlarını birlikte inceleyelim:

Kalkınmanın Temel Taşı Eğitim Reformları

İrlanda’nın en stratejik reform alanı eğitimdi. 1995 yılında başlatılan eğitim reformlarının etkisi, 2005 itibarıyla istihdam artışı ve verimlilikte sıçrama şeklinde görülmeye başlandı. 2010 yılında ülke, Avrupa’nın en büyük yazılım ihracatçılarından biri hâline gelmişti.

Reformların odağında, nitelikli iş gücü yetiştirmek vardı.

• STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarında yükseköğretime yatırım yapıldı.
• Üniversiteler ile özel sektör arasında iş birlikleri kurularak uygulamalı araştırmalar teşvik edildi.
• Mesleki eğitim sistemi yeniden tasarlandı, gençlerin istihdama katılımı kolaylaştırıldı.
• İlk ve orta öğretimde ücretsiz eğitim politikasıyla okullaşma oranı önemli ölçüde yükseldi.

Bu reformlar, İrlanda’yı Google, Facebook, Apple gibi teknoloji devleri için bir yetenek havuzu hâline getirdi.

Vergi Reformları

İrlanda’nın yatırımcılar için cazip bir ülke hâline gelmesinde, kurumsal vergi oranının %12.5’e düşürülmesi kilit rol oynadı.

• Basit ve öngörülebilir bir vergi sistemi oluşturuldu.
• Özellikle teknoloji şirketleri, Avrupa merkezlerini İrlanda’ya taşıdı.
• İrlanda, doğrudan yabancı yatırımların akınına uğradı.

Bu politika, sadece sermaye değil, yüksek ücretli işler ve yenilikçi yatırımlar da getirdi.

Kamu Yönetimi ve Bütçe Disiplini

1980’lerde yüksek borç ve enflasyonla mücadele eden İrlanda, 1990’larda mali disiplini sağlayarak güven kazandı.

• Kamu harcamalarında verimlilik esas alındı.
• Bütçe açıkları kontrol altına alındı.
• AB kriterlerine uygun şeffaf ve sorumlu mali politikalar benimsendi.

Bu yaklaşım, yatırımcılara yalnızca düşük vergi değil, aynı zamanda istikrarlı bir ekonomik ortam da sundu.