..ve İnsan Blokzinciri Yarattı

Hemen her türlü bilginin kayıt altına alındığı bir dünyada, bir bilgiye anında ulaşabilmek, gerektiğinde gruplandırıp raporlayabilmek için bir veri tabanının kullanılması gerektiğini bilmeyenimiz yoktur sanırım. Veri tabanları, kaydedilen verilerin yapısı ve çeşidine göre en basitinden en karmaşığına çok çeşitli yapıya sahip olabilirler. Veri çeşitliliği ve miktarı artıkça, verileri depolamak ya da sorgulamak için özel yazılımlar ve işlemci gücü yüksek sunuculara ihtiyaç duyarız. Bu da yetmez hızlı ve kolay erişim için veri tabanının kurgusu (mimarisi) de iyi olmalıdır.

Verileri bir yere depolayınca, bu verileri ele geçirmeye çalışan meraklıların olması da kaçınılmazdır. O nedenledir ki, veri merkezlerinin fiziki ve elektronik korunması üzerinde en çok çalışılan, en fazla kaynak ve zaman ayrılan bir konudur. Bunca çabaya rağmen, kişisel verilerimizin sık sık ele geçirilmesine şahit oluyoruz.  Depolanan verilere izinsiz erişmeye çalışanlarla, bu verileri korumaya çalışanlar arasındaki amansız mücadele, birçok yeni teknolojinin yaratılmasına da ön ayak olmaktadır.

Yaklaşık 10 yıl kadar önce, kişisel verilerin güvenliğinin, bireysel özgürlüklerin korunması için olmazsa olmaz olduğunu düşünen ve mevcut merkezi düzene biraz da kızgın olduğunu tahmin ettiğimiz kişi ya da kişiler, merkezi veri depolama yöntemi yerine dağıtık veri depolanmasına imkân veren bir teknoloji yarattılar.

Geleneksel yöntemde veriler bir merkezde hatta bir sunucuda depolanırken, blokzincir adı verilen saklama yönteminde veriler çok sayıda bilgisayarda tutulmakladır. Ancak bu sistemi mükemmel yapan şey, verilerin çok sayıda bilgisayarda tutulması değil tabi. Geleneksel veri depolama mimarisinde, kullanıcı tipine göre belirlenmiş erişim yetkisi ve şifresi ile veriye erişim ve hatta değişiklik yapma hakkı tanınır. Veri tabanı yönetici iseniz, hem erişim hem de değişiklik yapma yetkiniz çok daha kapsamlıdır. Bu şifrelerden herhangi birini kıran meraklı gözler, veri deposunun bir kısmı ya da tamamına erişim sağlayabilirler.

Blokzincir sisteminde verinin tamamına ulaşmak mümkün olmadığı gibi, bir blokta kayıtlı veriye ulaşsanız bile bunu asla değiştirmeniz mümkün değildir. Çünkü bir değişikliğin geçerli olabilmesi için, sisteme dahil olan ve madenci adı verilen diğer bilgisayarların en az yarısından bir fazlası tarafından onaylanması gerekir. Ancak blok içinde kayıtlı bir veri değiştirildiği anda o bloğun anahtar kodu değişeceğinden, sistemdeki diğer madenci bilgisayarlar anında bu değişikliği geçersiz sayacak ve işlem iptal edilecektir.

Blokzincir teknolojisini anlatabilmek için veri tabanı örneğinden yola çıktık. Ancak ileriki yazılarımızda göreceğimiz gibi zinciri oluşturan kayıt bloklarının içine ne koyarsanız o amaca yönelik olarak kullanabilirsiniz. Örneğin blokzincir tabanlı bir işletim sistemi yapabileceğiniz gibi, e posta uygulaması, internet tarayıcısı ya da e ticaret portalı hazırlayabilirsiniz. Hatta bugünlerde çok konuşulan Facebook, blokzincir mimarisi kullanılarak yazılmış olsaydı, kişisel bilgilerinizin üçüncü kişilerce alınıp satılması mümkün olamazdı.

Bir sonraki yazımızda, blokzinciri kırılmaz yapan tasarıma biraz daha yakından bakacağız.